Παραθέτουμε αυτούσιο το άρθρο του συναδέλφου Μιχάλη Βολκίδη, ΠΕ30 Κοινωνικού Λειτουργού, Οργανωτικού Γραμματέα της ΠΟΣΕΕΠΕΑ σχετικά με τον κοινωνικό αυτοματισμό, όπως αυτός εφαρμόζεται στην περίπτωση των εκπαιδευτικών:
"Ο Κοινωνικός αυτοματισμός και οι συνέπειες του με παραδείγματα: η περίπτωση των εργαζόμενων στην εκπαίδευση"
Το 1960, ο ψυχολόγος Χάρι Χάρλοου απέδειξε ότι οι μαϊμούδες μπορούσαν να μάθουν να τιμωρούν η μία την άλλη, ακόμη και για «αδικήματα» που οι ίδιες δεν αντιλαμβάνονταν ως τέτοια. Οι άνθρωποι φαίνεται πως δεν κάνουν τίποτα διαφορετικό από τις μαϊμούδες, αφού με ευκολία αναπτύσσουν ένστικτα και αυτοματισμούς, που τους οδηγούν σε στερεοτυπικές αντιλήψεις που μετουσιώνονται σε στάσεις και συμπεριφορές. Ο κοινωνικός αυτοματισμός απευθύνεται μεταξύ άλλων στο ταπεινότερο των ενστίκτων: στην χαιρεκακία, στοχεύοντας στον αποπροσανατολισμό από ένα ζήτημα και στην δημιουργία αποδιοπομπαίων τράγων. Είναι πάντα συνοδοιπόρος του ρατσισμού και εκφράζεται ως σύμπλεγμα αόριστων γενικεύσεων που προσβάλλουν κοινωνικές ομάδες, όπως ΑμεΑ, άτομα διαφορετικού χρώματος δέρματος, καταγωγής, φύλου κλπ. Τα στερεότυπα γίνονται βεβαιότητες και στη συνέχεια κοινωνική πραγματικότητα.
Οι εργαζόμενοι και συχνά, όσοι εξ’ αυτών, εργάζονται στον πολύπαθο χώρο της εκπαίδευσης γίνονται θύματα στοχοποίησης. Στην προκειμένη περίπτωση με αφορμή ένα τυπικό δελτίο τύπου της Διδασκαλικής Ομοσπονδίας Ελλάδος, στην ηλεκτρονική έκδοση της φιλοκυβερνητικής εφημερίδας Athens Voice αναρτήθηκε «άρθρο γνώμης» το οποίο προκαλεί στερεοτυπικές αντιδράσεις και ρατσιστικά σχόλια, κρίνοντας τουλάχιστον από…αυτά ακριβώς τα σχόλια στην ανάρτηση του ίδιου άρθρου στον προσωπικό λογαριασμό του αρθρογράφου σε μέσο κοινωνικής δικτύωσης.
Έτσι, λοιπόν παρατηρείται η ανακύκλωση διαδεδομένων στερεοτυπικών αντιλήψεων, όπως ότι οι εργαζόμενοι «κάθονται» για 6 μήνες τον χρόνο και πληρώνονται. Στον ίδιο διάλογο μαθαίνουμε, όμως και κάτι καινούριο. Ότι αυτοπροσδιορίζονται ως «αδιόριστοι». – Τι δουλειά κάνετε; -Είμαι ηλεκτρολόγος, εσείς; – Εκπαιδευτικός. Αδιόριστος, εκπαιδευτικός!! (Απ’ το: Bond. James Bond!!) Το «ανεξήγητο» μίσος ως προς μια μορφή εργασίας μόνιμης και σταθερής είναι μια χαρακτηριστική έκφραση του κοινωνικού αυτοματισμού και εξυπηρετεί όσο οτιδήποτε άλλο τις διαμορφωμένες ελαστικές εργασιακές σχέσεις.
Πιο κάτω ορθώνεται το «σε κατηγορώ», επειδή κάνεις ή συνεχίζεις να κάνεις αυτό που σπούδασες το οποίο εντάσσεται σε μια κατηγορία στερεοτυπικών αντιλήψεων που συναντάμε συχνά με την προσθήκη άλλου σχολιαστή, ο όποιος θεωρεί ότι παίρνουν ή διεκδικούν επιδόματα για το παραμικρό. Εδώ να θυμίσω απλά ότι έχει κοπεί το επίδομα Ανθυγιεινής Εργασίας από τον ξεχασμένο και ταλαιπωρημένο χώρο της Ειδικής Αγωγής, ο οποίος εν μέσω της υγειονομικής κρίσης, θρηνεί θύματα ανάμεσα σε μαθητές, εργαζόμενους και γονείς, ακριβώς για να καταδείξω την αποτρόπαια διάσταση αυτού του στερεοτύπου.
Κλείνουμε τα παραδείγματα, με την γενίκευση των γενικεύσεων, όπου τελικά για όλα, μα για όλα τα κακά ευθύνονται ακριβώς οι εργαζόμενοι!....ποιος άλλος, άλλωστε;
Μιχαήλ Βολκίδης,
Οργανωτικός Γραμματέας ΠΟΣΕΕΠΕΑ
ΠΕ 30-Αναπληρωτής